Pozitif Eğitim ve Sosyal & Duygusal Öğrenme

Yaşam boyu öğrenme, gerek OECD gerekse de Dünya Ekonomik Forumu’nun özel raporlarla vurguladığı, bugün ve gelecekte kalkınmaya önemli etkileri olan bir tutumdur.

Yaşam boyu öğrenmeyi benimsemek, günümüzün belirsiz, karmaşık, hızlı ve çevik iş dünyasında bildiklerimizi unutmak, yeni şeyler öğrenmek veya sürekli gelişmek demektir. Yaşam boyu öğrenen olmak, okul öncesinden başlayarak çocuk ve gençlere öğretilebilir. Pozitif eğitim, bu tutumu ve gerektirdiği becerileri öğretmenin önemli yollarındandır.

Pozitif eğitim ;

• Olumlu duyguların yoğunlukta olduğu,

• Öğrenenin akışta olduğu aktif katılım kurgusu ile tasarlanmış,

• Öğrenenler arasında iletişim ve etkileşim ile bağ ve aidiyetin güçlendirildiği,

• Öğrenenlerin anlam bulduğu,

• Küçük veya büyük başarma/ilerleme hissi ile desteklenen

• Ruhsal ve bedensel zindelik bileşeni olan bir yaklaşımdır.

Pozitif eğitimin olmazsa olmazı ise Sosyal Duygusal Öğrenmedir[i]. Zira öğrenme; zihinle birlikte duyguların etkileşim içinde olduğu bir süreçtir. Hangi yaşta olursak olalım, öğrenmenin sosyal ve duygusal boyutu son derece elzemdir. Bu nedenle pozitif eğitim zemininde, sosyal-duygusal boyutlarıyla tasarlanmış öğrenme süreçlerinin erken çocukluk döneminden başlaması gerekir.

Sosyal duygusal öğrenme bireyin;

• Öz farkındalık, yani kendisinin ve diğerlerinin duygularını, değerlerini, ön yargılarını fark etmesi ve gelişim odaklı bir zihniyete sahip olması

• Öz Yönetim, yani duygularını yönetebilmesi, iç disipline sahip olması, kişisel ve takım hedefleri koyabilmesi, inisiyatif alabilmesi

• Sosyal farkındalık, yani farklı fikirlere saygı duyması, empati ve şefkat göstermesi, diğerlerinin güçlü yanlarını fark edebilmesi, minnet & şükran duyması, sistemlerin davranışlar üzerindeki etkisini anlaması

• İlişki becerileri, yani etkili iletişim kurabilmesi, dinlemesi, olumlu ilişkiler geliştirmesi, uzlaşma yollarını bilmesi, olumsuz sosyal baskıya dayanıklı olması, liderlik göstermesi ve diğerlerinin haklarını koruması

• Sorumlu karar alma becerileri yani; bilgiyi akılcı yollardan analiz etmesi, sosyal ve bireysel problemlere çözümler bulabilmesi, davranışların sonuçlarını görebilmesi, kendisinin ve toplumun iyi olma haline katkı verecek eylemlerde bulunması gibi davranışları içermektedir.

Sosyal duygusal öğrenme zemini güçlü olan bir eğitim ortamında, akademik başarı kaçınılmazdır. Böyle bir ortamda öğrenenler oldukları halleriyle kabul gördükleri için güvende hissederler. Yanlışları gelişimin bir parçası kabul ederler, bireysel özellikleriyle bütüne katkı vermenin doyumunu yaşarlar, kendilerini daha iyi tanırlar, ne yaptıklarında nasıl sonuçlar aldıklarını görürler. Merak, keşif, paylaşım ve üretim, kolektif bağlamda hayata geçirilir ve bilgiler, uzun dönem hafızalarında deneyimle ilişkili şekilde kalıcı hale gelir.

Peki küçük yaştan itibaren okulda bunları öğrenmek, bireylerin hayat başarılarını nasıl etkiliyor? Bir de bu yönden bakalım…

Dünya Ekonomik Forumu, gelecekte iş gücünün niteliğine ve kalkınmaya etki edeceği öngörülen becerileri düzenli olarak yayınlamaktadır. Bu konuda son olarak yayınladığı İşin Geleceği 2020[ii] raporunda, 2025’te iş yaşamında ihtiyaç duyulacak becerilerin de bir listesini paylaşmıştır. Raporda analitik becerilerin yanında, liderlik ve sosyal etki, dayanıklılık, stres toleransı ve esneklik, yaratıcılık gibi beceriler, gelecekte daha çok ihtiyaç duyacağımız beceriler olarak öngörülmektedir. Bu listeye baktığımızda sosyal-duygusal becerilerin bugün olduğu kadar gelecekte de ne kadar önemli olduğu bir kez daha görülmektedir.

Diğer bir yandan Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları[iii], insanlığın ve içinde yaşadığımız gezegenin devamlılığı için gereken kalkınma alanlarını; amaçlar ve alt hedefler şeklinde tanımlayan bir çerçevedir. Bu çerçevede 17 ana amaç yer almaktadır. Bu amaçlardan 4 numaralı Nitelikli Eğitim, diğer tüm amaçlara da katkı veren merkez bir noktadadır. Nitelikli eğitim olmadan diğer kalkınma amaçlarına ulaşmak neredeyse imkansızdır.

Nitelikli eğitimin en önemli temsilcisi olan öğretmenler, sosyal duygusal öğrenmeyi sınıflarında uyguladıklarında, öğrencilerinin hayatları boyunca iyi olma hallerine ve gelecekteki ekonomik koşullarına önemli bir yatırım yapmış olurlar.

Kaynakça:

https://www.oecd.org/education/oecd-skills-outlook-e11c1c2d-en.htm

https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2020.pdf

https://positivepsychology.com/what-is-positive-education/

https://casel.org/fundamentals-of-sel/

https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2020.pdf

https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html